(Ֆելիետոնի փոխարեն)

Զարմանք բան է մեր բախտն, ախպեր,
Հայ գործիչին ինչ էլ անես,
Լավ տեղ կըտաս, պատիվ թե սեր,
Վերջը պետք է դու փոշմանես.
Ահա, ես ձեզ համրեմ մի-մի,
Մեղքն, ասացեք, ո՞ւմն է հիմի…
Չէ, մեզանում, աստված վկա,
Արժանավոր մի մարդ չըկա։

Պոետն, ասին, տաղանդ ունի,
Մենք էլ դրինք գործակատար,
Բայց տեր աստված հեռու տանի—
Հաշիվն այնպես խառնեց իրար,
Այնպես անկարգ, ցրված եղավ,
Որ խազեյնի զահլեն փախավ…
Չէ, մեզանում, աստված վկա,
Մի շնորհքով… պոետ չըկա։

Դերասանին շատ գովեցին,
Այնքան ասին— գլուխ տարան,
Մենք էլ տարանք… բանկի միջին
Մի հեշտ պաշտոն տվինք իրան,
Մի հեշտ պաշտոն, բայց տես այն էլ
Կարենո՞ւմ է գլուխ հանել…
Չէ, մեզանում, աստված վկա,
Մի հատ կարգին… արտիստ չըկա։

Վիպասանին քանքար ասին,
Մենք էլ արինք… աստվածաբան,
Բայց մի հարցրեք նրա մասին,
Թե ի՞նչ կասի սովրող տղան—
Չէ իմանում պատմել իրավ,
Թե Քրիստոսն ինչպես հարյավ…
Չէ, մեզանում, աստված վկա,
Կարգին… մի վեպ գրող չըկա։

Հայրենասեր և հոգեխոս
Քարոզիչ էր մեծ ու բարի,
Մենք էլ արինք… պոլիտիկոս,
Ասինք՝ թող մեզ կառավարի.
Բայց գործերը այնպես տարավ,
Որ աշխարքը լեզու առավ…
Չէ, մեզանում, աստված վկա,
Մի հասկացող… գլուխ չըկա։

Վերջը, խոսքս կտրում եմ կարճ,
Ով որ մեր մեջ ձայն է հանում,
Մենք քաշում ենք այսպես առաջ,
Բայց միշտ նրանք ետ են գնում.

Դուրս է գալիս մի օր հանկարծ,
Որ խաբված ենք աչքներս բաց…
Չէ, մեզանում, աստված վկա,
Մի ընդունակ գործող չըկա։

Հովհաննես Թումանյան

Պիտակներ. բա սա երկիրա՞, Հայաստան, հայեր, Հովհաննես Թումանյան

Եթե ես ասեմ. «ես ներում եմ շնորհում ԱՄՆ-ում մահվան դատապարտված եսիմ ում, քանի որ Քրիստոս ասելա, որ պիտի ներել», դրան ո՞նց կարձագանքեն մարդիկ։ Բա չե՞ն ծիծաղի վրես։ Կծիծաղեն, տո բա աչքս էլ չեն հանի՞։ Որովհետև իմ ներում շնորհելուց էդ մահապարտը ոչ էլեկտրական աթոռից կփրկվի, ոչ էլ նույնիսկ, եթե իրա խիղճը տանջում էր իրա կատարած հանցանքից, էդ խիղճը կհանգստանա։ Նույն հաջողությամբ ես կարող էի ասենք Մեծ Բրիտանիայի անունից Ղազախստանին պատերազմ հայտարարել։

Առակս ի՞նչ կուսուցանե. ներելու համար, պիտի ներում շնորհելու իշխանություն և ուժ ունենալ։ Եթե քո թշնամու կյանքը կամ ապագան քո ձեռքում չի, ապա քո «քրիստոնեաբար» ներելը միայն ծիծաղ է առաջացնում և ուրիշ ոչինչ։ Քրիստոս կարող էր ներել, որովհետև ուժեղ էր ու ուներ ներում շնորհելու իշխանություն։ Այնպես որ, եթե ուզում ես թշնամուդ հետ քրիստոնեաբար վարվել, բարի եղիր նախ այնքան ուժեղ եղիր, որ ձեռք բերես իրեն ներելու իշխանություն, որովհետև քո ներել-չներելը միայն այնպիսի դեպքերում արժեք ունի, երբ օրինակ` թշնամիդ ծնկաչոք քեզնից կյանք է աղերսում։

Հ.Գ.
Չեմ սիրում Նժդեհից մեջբերումներ անել, որովհետև հիմա ամեն տեղից վեր կացողը ու նույնիսկ տեղից վեր կենալ չիմացողը դա է անում, բայց այս մի մեջբերումն անպայման անեմ։

Մի օր հայությունը պետք է ների թուրքերին, բայց ոչ թե նրանց առջև ծնկի իջած, այլ նրանց ծնկի իջեցրած։

Ի տարբերություն Քրիստոնեությունը մանկական Աստվածաշնչով ճանաչող ժամանակակից «մարդասերների» և «ինտելեկտուալների», Նժդեհը շատ լավ հասկանում էր և այն, թե ինչ է Քրիստոնեությունը, և այն, թե ինչ է նշանակում ներել։

Պիտակներ. Գարեգին Նժդեհ, Հայաստան, քրիստոնեություն