«Հայաստան/Армения» խորագրի պահոցը

Про «боестолкновения» в Нахиджеване

Недавно азербайджанские СМИ начали истерику об «армянском наступлении» в Нахиджеване. Мол ожесточенные бои и все такое.

В реальности все было чуток по-другому: просто в один прекрасный день азербайджанцы проснулись и обнаружили, что на ранее нейтральных господствующих высотах теперь окопались армяне. Эти высоты долго оставались «бесхозными» из-за сложного рельефа и климатических условий.

Подробности под катом в фоторепортаже из новых позиций армянской армии (фото кликабельны).
Կարդալ այս տարրի մնացած մասը »

Պիտակներ. , , ,

Ինցեստի ձեռը փչացող Եվրոպայի մասին

Շատերը լրջով ու անկեղծ հավատում են ռուսական էն հիմարություններին, թե Եվրոպայում ինցեստ են օրինականացնում ու չուծ լի նի դպրոցից սովորացնում են։ Հիմա տեսնենք, թե եվրոպական մի շարք երկրներում օրենսդրությունն ինչա ասում իրականում։ Սկսենք «ամենափչացածներից». Նորվեգիա, Շվեդիա ու Ավստրիա (որտև Կոնչիտա). Կարդալ այս տարրի մնացած մասը »

Պիտակներ. ,

Ղարաբաղյան պատերազմի սկզբնական շրջանում ամեն ջոկատ ինքն էր իր գլխի տերը։ Էն որ Մոնթեն վրդովված բողոքում էր, թե դիրքը թողել, գնացել են ընկերոջ թաղմանը։ Դիսցիպլինան թույլ էր, պրոֆեսիոնալ զինվորականներին բանի տեղ դնողներն էլ քիչ էին` հատկապես ցածր օղակներում։ Դա վաաբշե հայտնի բանա. փոխադարձ քամահրական վերաբերմունք ու կոնֆլիկտ կամավորական-ֆիդայու ու պրոֆեսիոնալ-զինվորականի միջև։ Մենակ մեր մոտ չի տենց, բոլոր տեղերում ա։ Պատճառների մեջ չխորանամ, վոոբշեմ տենց աշխարհի դրվածքը։

Հետո եղավ 92-ի ամառվա կատաստրոֆան ու քանի որ հայը պրպտող միտք ունի, էդ պրպտող միտքը սկսեց հարցնել. «բա խի՞ պտի սենց էղներ»։ Ու ըտեղ նորից մեյդան եկան պրոֆեսիոնալներն ու բացատրեցին, որ տենց պտի էղներ, որովհետև տենց էր գրած իրանց ուչլիշչաների դասագրքերում։ Ու իրականում էդ պահից սկսվեց կանոնավոր բանակի ձևավորումը, և բոլորին խցկեցին էդ բանակ։ Ով համառորեն չէր ուզում խցկվել կամ ցրեցին, կամ … լավ, не будем о грустном։

Հիմա, Ուկրաինայի հարավ-արևելքի զինված խմբավորումներում մենք նույն էդ խնդիրները կարող ենք դիտել, էն էլ օնլայն։ Էլի կոնֆլիկտ ոչ զինվորական ապստամբների ու զինվորական ապստամբների միջև։ Էլի դիրքերը ինքնագլուխ թողնել ևն, ևն։

Շատ տիպիկ է օրինակ ապստամբների Սլավյանսկի խմբավորման ու Դոնեցկի «Վոստոկ» գումարտակի գործողությունների համեմատությունը։ Առաջինի ղեկավարը մի շարք հակամարտություններով անցած փորձառու զինվորական է` Իգոր Ստրելկով։ Ֆորմալ առումով երկրորդի ղեկավարն էլ է զինվորական. Դոնեցկի «Ալֆա» հատուկ ստորաբաժանման նախկին հրամանատար Ալեքսանդր Խոդակովսկի։ Բայց միայն ֆորմալ առումով, որովհետև ըստ էության այդ մարդը գիտի միայն շենք գրավել, իսկ մարտական գործողությունների մասին պատկերացում չունի։

Ու էլի տիպիկ է, որ նույն Խոդակովսկին գործում է սամ սեբե ռեժիսյոր վիճակներում։

Հիմա եթե համեմատենք երկուսի արդյունքները, ապա Սլավյանսկում մինիմալ սեփական կորուստներով ապստամբներն իրենց հաշվին են գրանցել ուկրաինական ուժայիններին հասցված ամենացավալի կորուստները (բացառությամբ Վոլնովախայի բլոկ-պոստի ոչնչացումը ու Ռուբեժնոեի մոտ եղած մարտը), ներառյալ` ավիացիայի բոլոր կորուստները։

Դրա դիմաց «Վոստոկն» աչքի է ընկել Դոնեցկի օդանավակայանի տապալված գրոհով, սեփական բազան անզգուշորեն ուկրաինական օդուժի հարվածի տակ դնելով ու սահմանապահ ուղեկալի տապալված գրոհով։ Եվ դա այն դեպքում, որ «Վոստոկն» առնվազն ավելի վատ չէ զինված ու հաստատ ավելի լավ է մատակարարվում։

Հիմա ինչի եմ էս ամեն ինչը գրում։ Գրում եմ, որովհետև լիքը մարդ եմ տեսնում Հայաստանում, որ դեռ ապրումա բանակի նշանակության ու դերի մասին ֆիդայական պատկերացումներով ալյա 92 թիվ կամ «Ռանչպարների կանչ»։ Բանակի կայացման մեր պատմությունն ադեկվատ շարադրված ու գրված չէ ու դրա դերն ամբողջ խորությամբ չի էլ գիտակցվում։ Ու այդ ամեն ինչը հազիվ թե առաջիկայում արվի քաղաքական պատճառներով, բայց փոխարենը կա հնարավորություն նույն պրոցեսը տեսնել ու հասկանալ ուրիշի օրինակով։

Պիտակներ. , , ,

Անկախության, սովետի ու Միկոյանի մասին

Միկոյանի արձանի տեղադրման շուրջ կռիվ-կռիվները, չգիտես ինչու վեր են ածվում սովետը գովերգողների ու սովետը փնովողների հակամարտության։ Չէ, այսինքն` գիտես, թե ինչու, բայց մեկա, սովետի ինչացու լինելը Միկոյանի արձան տեղադրելու նպատակահարմարության հարցի հետ կապ չունի։

Մյուս հարցը, որ պարբերաբար բարձրացվում է, այն է, թե «ի՞նչ տվեց ձեզ էդ անկախությունը»։ Ուշագրավ է, որ շատերը այդ հարցը հենց երկրորդ դեմքով են բարձրացնում, բայց դա վերջիվերջո այդքան էլ էական չէ։ Հիմա այս և հարակից հարցերի մասին նվաստիս կարծիքը։ Կարդալ այս տարրի մնացած մասը »

Պիտակներ. , ,

Վերնիսաժի կրակոցների մասին։

1. Կրակել են անօրինական զենքով։
2. Ինչպես և սպասվում էր, կրակողն ինքն իրեն անձեռնմխելի համարողներից էր, ով օրենքի վրա թքած ուներ (այլապես անօրինական զենքով չէր ֆռֆռա ու առավել ևս չէր կրակի մարդաշատ վայրում)։

Ի՞նչ է ստացվում արդյունքում։ Ստացվում է, որ ոչ օրինապահ մարդու համար որևէ իրական, աշխատող արգելք չկա, որը կխանգարի նրան զենք ձեռք բերել։
Ու դրա պատճառն այն չէ, որ օրինապահ մարմինները զենքի սև շուկան չեն բաշարում/ցանկանում վերացնել։ Պատճառն այն է, որ այդ շուկան սկզբունքորեն հնարավոր չէ վերացնել։ Ինչու՞։ Բացատրեմ։

Ժամանակակից ատրճանակ պատրաստելու տեխնոլոգիան, դա … ուշադրություն 19-րդ դարի վերջի, 20-րդ դարի սկզբի գարաժային տեխնոլոգիա է։ Ատրճանակ պատրաստելու համար լիուլի բավարար է ունենալ գարաժ կամ պադվալ, մետաղ մշակող մեկ հաստատոց ու քթի ծակ։

Ասեմ ավելին, մեկ փամփուշտ կրակող ատրճանակ հանգիստ կարելի է սարքել նույնիսկ փայտից. համենայն դեպս 90-ականների սկզբին մեր թաղի 15-20 տարեկան տղեքից այդպիսի ատրճանակ իր համար չէր սարքել «разве что ленивый»։ Ես ինքս էն ժամանակ դեռ փոքր էի, իսկ երբ մեծացա, ինքնաշեն ատրճանակ սարքելն արդեն մոդա չէր, էնպես որ ինքս չեմ ունեցել, բայց ինձնից տենց մի տաս տարի մեծ տարիքային խմբում ունեցել էին բոլորը։

Իհարկե, այդպիսի «կուստառնի» ատրճանակը որակով կզիջի գործարանային ատրճանակներին, բայց բանկ թալանելու, ինկասատոր սպանելու, ուղղակի մարդ սպանելու և վերջապես վերնիսաժում աջ ու ձախ կրակելու համար ավելի քան բավարար է։
Ու եթե մեկն անպայման ուզում է ատրճանակ ձեռք բերել, միշտ էլ կամ կկարողանա ինքնուրույն սարքել կամ ճարել մեկին, ով կսարքի։

Այսինքն՝ ոչ օրինապահ քաղաքացին ցանկության դեպքում ատրճանակ կճարի։

Վերադառնանք օրինապահ քաղաքացիներին։ Այ իրենք ցանկության դեպքում ատրճանակ չեն կարող ձեռք բերել ու կրել։ Այսպիսով, ի սկզբանե ոչ օրինապահ քաղաքացին ու օրինապահ քաղաքացին անհավասար պայմաններում են գտնվում. առաջինը զինվելու հնարավորություն ունի, իսկ երկրորդը զինված լինելու ու անհրաժեշտության դեպքում ինքն իրեն պաշտպանելու հնարավորություն չունի։

Բայց խնդիրը միայն այն չէ, որ օրինապահ քաղաքացին զրկված է լինում ինքն իրեն պաշտպանելու հնարավորությունից։ Խնդիրը նաև այն է, որ պոտենցիալ ու զինված հանցագործն այդ մասին գիտի։ Նա գիտի, որ եթե ատրճանակը հանի ու վերնիսաժում աջ ու ձախ կրակի, ոչ մեկը չի հանի իր ատրճանակն ու տեղում իրեն չի գնդակահարի։ Ու դրա համար արխային աջ ու ձախ կրակում է։

Հնարավոր առարկությունը, թե «բայց գիտի, որ բանտ կնստի» չի ընդունվում։ Նախ՝ տվյալ դեպքում կրակողն ինքն իրեն անձեռնամխելի էր զգում ու երկրորդ. սպանվելու իրական վտանգը անհամեմատ շատ ավելի լուրջ զսպող հանգամանք է, քան բանտ ընկնելու վտանգը։ Բատնից դուրս կգաս, գերեզմանից՝ ոչ։

Էս ամեն ինչը նշանակում է, որ անհրաժեշտ է քայլ առ քայլ թուլացնել օրինապահ քաղաքացների համար զենք ձեռք բերելու և կրելու գոյություն ունեցող սահմանափակումները։ Ասվածն, ի դեպ, չի նշանակում «զենքի ազատ վաճառք»։ Ազատ վաճառվում է շաքարավազը, բայց ոչ զենքը։ Վաճառքը չպիտի լինի ու չի կարող լինել ազատ. անհրաժեշտ են խելամիտ պրոցեդուրաներ ու սահմանափակումներ. հոգեբուժական փորձաքննություն, դատվածության բացակայություն, բալիստիկ հետքի ստուգում ևն։ Անհրաժեշտ է նաև զենքի հետ վարվելու մշակույթի ձևավորում ու անվտանգության կանոնների պոպուլյարիզացիա։

Դրան զուգահեռ, իհարկե, անհրաժեշտ է վերացնել ինքնապաշտպանության հետ կապված բոլոր հնարավոր իրավական խնդիրները, որոնք կարող է ունենալ օրինապահ քաղաքացին ինչպես օրենսդրությունից, այնպես էլ պրակտիկայից։

Ու արդյունքում, երբ հերթական անգամ իրենց «լավ զգալու պահին» մի քանի «եսիմ ում բարեկամի կամ ախռաննիկի» մարմնում մի քիչ կավելանա կապարի պարունակությունը, «լավ զգալ» ցանկացողների քանակը կտրուկ կնվազի։ Որովհետև կապարն օրգանիզմում խիստ վտանգավոր է առողջության համար ու դա հասկանում են նույնիսկ «եսիմ ում բարեկամներն ու ախռաննիկները»։

Պիտակներ. , ,

Երկու հաղթանակ

Մեկը` ընդհանուր, բայց դրանից ոչ պակասը մերը. Հայրենական Մեծ պատերազմում։ Մյուսը` միայն մերը. Շուշիի ազատագրումը։

Պիտակներ. ,

Քաղաքակրթական առաքելության մասին

Վաաբշե, որ ուզում եք իմանալ, հայերիս քաղաքակրթական առաքելությունը էս երգրին տարածաշրջանին տիրություն անելնա։ Հա, լուրջ, ասենք խոսքի կա բռեմյա բելըվը չելավեկա, տենց էլ կա բռեմյա առմյանինա։

Ու էն, որ մենք էս տարածաշրջանով չենք զբաղվում, դրա համար էլ սենց բառդակա ու մենք էլ էդ բառդակի դուզ մեջտեղում ենք։ Աստված էլ մեզ լավ աչքով չի նայում, բա մեր աչքն էլ չի հանու՞մ։ Մեզ առաքելությունա տվել, մենք մատներս մատին չենք խփում։

Դրա համար զբաղվելա պետք ու տարածաշրջանը միավորել մեր բարձր հովանու ներքո։

Հմի, ի՞նչ տեսք կարա ունենա տարածաշրջանի ժողովուրդների հովանավորությունը։ Սամո սաբոյ առաջնահերթ պտի կազմալուծվի այսպես կոչված «Ադրբեջանի Հանրապետությունը», որպես համամարդկային արժեքներին սպառնացող նեոնացիստական պետություն։ Դրա տեղում պիտի ստեղծվեն ազգային-էթնիկական սուվերեն միավորներ, այդ թվում` էթնիկ ծագումով կովկասյան թյուրքերի համար։

Բայց մեր հովանավորչությունը չի կարող ու չպիտի սահմանափակվի զուտ ֆիզիկական ազատագրմամբ։ Մեր պատմական առաքելությունը, ինչպես ասեցի, էդ ժողովուրդների համար պատասխանատվություննա։ Ու մենք իրավունք չունենք էդ պատասխանատվությունից խուսափել։ Ըստ այդմ, մենք այդ սուվերեն միավորների համար մեր վրա պիտի վերցնենք նրանց արդար դատական համակարգով (նաշ սուդ սամիյ սպռավեդլիվիյ սուդ վ միռե!!! ու էդ դատարանն, ի դեպ, պիտի ապահովի լիարժեք դենացիֆիկացիայի պորցեսի իրականացումը), ներքին և արտաքին անվտանգությամբ ապահովելու խնդիրները, ինչպես նաև աշխարքում նրանց իրավունքներն ու շահերը ներյակացնելու պարտականությունը։

Ներքին հարցերը իրենց ազգային-էթնիկ սուվերեն տարածքում իրանք կլուծեն, իհարկե, պադ նաշիմ չուտկիմ ռուկավոդստվըմ ի նաստավլենիեմ։

Իհարկե, եթե կլինեն մարդիկ, ովքեր կցանկանան Հայաստանի հպատակություն ընդունել, նրանց այդ հնարավորությունը պիտի տրվի։ Օրինակ` ծառայելու միջոցով, օրինակ` հատուկ օտարեկրացիների համար ստեղծված «արտասահմանյան լեգիոնում»։ Կծառային, Հայաստանի շահերը կներկայացնեն տարբեր խաղաղապահ ու խաղաղարար գործողություններում ու կվաստակեն Հայաստանի անձնագիր։ Ի դեպ, սա վաաբշե վերաբերվումա բոլորին, ասենք ընտեղ ասորիներ են, ալևիներ են, ղպտիներ են, կովկասցիներ են (ում ռուսները չեն թողնում ծառայել), տո պարսիկներ են ևն։

Ի դեպ, պարսիկների մասին, արա ես չեմ ջոկում, էդ մարդիկ ստեղ առանց հայերենի շատ վատ են յոլա գնում։ Դրանց պետքա հայերեն սովորացնել, որ ասենք իրանց էրեխեքը կարենան օգտվեն կրթություն ստանալու իրավունքից. նորմալ դպրոց գնան, իրանք էլ կարենան էրեխեքի դասերը ստուգեն։ Համ էլ վերջիվերջո հարևանների հետ շփվել կա,կոֆե խմել կա, նարդի քցել կա, բանա ” էդ մարդիկ էս սաղ հաճույքներից զրկված են։ Դա անընդունելիա ու հակամարդկային։ Էս ի միջի այլոց եմ ասում։

Տակ վոտ,վերադառնալով մեր միսիային։ Ասենք, խոսքի խի՞ օրինակ մենք չենք անցկացնում ֆուտբոլի Կովկասի չեմպիոնատ։ Էդպիսի չեմպիոնատ անցկացնելու օրինական իրավունքն ու պարտականությունն ի վերուստ մեզա տրված։ Նույնն, ի դեպ, վերաբերումա բոլոր սպորտաձևերին, ընդ որում` և սիրողական, և պրոֆեսիոնալ։ Էդ ամեն ինչը ցույց տալու համար էլ պտի էղնի համակովկասյան հեռուստաալիք։ Ու վաաբշե, ստեղ պետքա հնդիկներից ու արաբներից բացի, էդ ձեր կովկասներից էլ գան սովորելու, ոչ թե գնան էդ ախմախ մոսկվաները։ Մչյալոց, էն վերևում պարսիկների մասին գրածս հնդիկներին ու արաբներին էլա վերաբերում, չնայած … արա դե էդ հնդիկները շատ գեշն են է ախր, չնայած մեջները մեկ-մեկ սիրուն ու սպիտակ ծտեր են էղնում։

Պիտակներ. , , ,

Армения проголосовала против резолюции по ТЦ Украины

Если честно, не ожидал. Думал, что воздержимся. Но, факт есть факт и его уже не изменить. Что я могу сказать? Местным икспердам и онолитегам мои поздравления – хлебом они будут обеспечены на пару месяцев в период, а некоторые еще и с экранов теликов не будут слезать.

Что это нам даст? Своего мнения у меня пока нет, поживем, увидим. В принципе, ЕМНИП, мы и Косово приветствовали. Так что в тренд “права наций” все это укладывается. С другой стороны у определенной части общества это будет воспринята как диктат России. Отчасти может они и правы, хотя я так не считаю. Именно диктата вряд ли было.

З.Ы.
Ну а соседство проголосовавших против, скажем так, не самое почетное. Впрочем, это самое последнее, на что надо вообще обращать внимание.

Պիտակներ. , ,

Саргсян и Путин: Референдум в Крыму «пример реализации права народов на самоопределение»

Что я могу сказать. По факту Армения признала аннексию/воссоединение/присоединение/захват (кому как нравиться, пусть так и читает) Крыма. Сделала это немного завуалировано, но в сущности именно это и произошло.

Как сообщает официальный сайт Президента Армении, собеседники коснулись и ситуации, сложившейся после проведения референдума в Крыму и констатировали, что «это является очередным примером реализации права народов на самоопределение путем свободного волеизъявления». Одновременно была подчеркнута важность приверженности нормам и принципам международного права, в первую очередь Уставу ООН.

Պիտակներ. , , ,

Արածանի գետի Մուրադ անվան հայկական ծագման շուրջ

Բնիկ հայկական տեղանունները. մաւր «ցեխ, ճահիճ» բառը և նրա գետանվանական արժեքը

Հնդեվրոպական ծագման` բնիկ հայկական մաւր / մօր «ճահիճ» բառը մատենագրության մեջ հանդիպում է նաև մօր-ատ, մուր-ատ և այլ ձևերով: Հանդես է գալիս նաև գետանուններում` Մեծ-ա-մաւր, Մուրց-ա-մաւր, Խօզ-մօր: Արածանի գետի ափամերձ տարածքներում գտնվող ճահճուտները Հովհան Մամիկոնյանի «Տարօնի պատմության» մեջ հիշատակվում են մուր-ատ և այլ ձևերով: Այս տվյալների հիման վրա սույն հոդվածում առաջ է քաշվում մի վարկած, ըստ որի` Արածանի գետի Մուրատ/դ անվանումը նույնպես արտացոլում է այս բնիկ հայկական բառը և հետևաբար ծագումնաբանական կապ չունի թուրքական Մուրադ անձնանվան և/կամ մուրադ բառի հետ: Դրանց հետ նույնացումը հետագա վերաիմաստավորման հետևանք է: Կարդալ այս տարրի մնացած մասը »

Պիտակներ. , ,